Google en privacy: het is nooit echt een geslaagd huwelijk geweest. Google biedt hun diensten gratis aan, maar in ruil daarvoor betaal je wel met jouw data. Met die data maken ze hun diensten nog gebruiksvriendelijker en onweerstaanbaarder, en meer aandacht betekent meer advertentie-inkomsten.

Velen vertrouwen Google hun meest intieme vragen toe, vragen die ze niet zomaar aan een andere persoon zouden willen stellen. Er is natuurlijk niets mis met het feit om een zoekmachine te gebruiken om informatie in te winnen - ook voor intieme vragen - maar weet je ook wat Google met die zoekopdrachten doet?

Je kent jezelf, maar Google kent je beter

Google weet immers precies wie je bent en kan aan de hand van jouw zoekgeschiedenis een heel accuraat profiel opmaken van jou als persoon. Zo kunnen ze bijvoorbeeld advertenties voor pampers tonen nog voordat je zelf weet dat je zwanger bent. Ze spelen dus heel hard in op jouw unieke situatie om je producten aan te smeren die je eigenlijk niet nodig hebt.

Een ander probleem met Google is dat jouw zoekresultaten gepersonaliseerd zijn. Handig, zou je denken, want je vindt sneller resultaten die aanleunen bij jouw eigen manier van denken, maar het kan ook gevaarlijk zijn. Je komt namelijk in een 'bubbel' terecht waar jouw eigen mening over een onderwerp steeds bevestigd wordt. Als jij ervan overtuigd bent dat de aarde plat is, dan gaat Google andere soortgelijke denkers hoger in de zoekresultaten plaatsen, want de kans dat je daarop klikt is groter. En omdat die zoekresultaten hoger in Google komen te staan denk jij "zie je wel, iedereen denkt het!"

Als je privacybewuster wil gaan leven, dan is het vervangen van Google dus een logische (en makkelijke) eerste stap. Hieronder lijst ik enkele zoekmachines op die wél respect hebben voor jouw privacy. Ze zijn alle drie even betrouwbaar, dus probeer ze gerust even uit en ontdek welke zoekmachine voor jou het beste werkt.

Startpage

Als je altijd Google hebt gebruikt en je wil voor het eerst een privacybewuste zoekmachine gebruiken, dan is Startpage een ideale keuze. Ze betalen er namelijk voor om Google hun zoekresultaten te gebruiken. Op die manier geniet je nog steeds van de kwalitatieve zoekresultaten van Google, maar zonder alle tracking. Weet natuurlijk wel dat je via Startpage Google nog steeds indirect steunt, want een groot deel van hun inkomsten vloeit terug naar Google voor het gebruik van hun zoekresultaten.

Startpage werd opgericht in 2006 en is van Nederlandse makelij. De zoekmachine slaat geen IP-adressen op en kan dus ook geen profiel samenstellen op basis van jouw zoekopdrachten. Ook blokkeren ze trackers zodat je niet zomaar kan worden gevolgd door adverteerders.

Net zoals Google verdient Startpage geld met advertenties, maar met een groot verschil: de advertenties zijn afhankelijk van jouw zoekopdracht en niet van jouw profiel. Advertenties zijn dus niet gepersonaliseerd. Ook de zoekresultaten zijn niet gepersonaliseerd. Daardoor krijg je ook zoekresultaten te zien die mogelijks niet stroken met jouw eigen mening over een bepaald onderwerp. Op die manier kom je niet in een tunnelvisie terecht, wat bij Google wel zo is.

DuckDuckGo

Een populaire optie in privacyland. Daar is DuckDuckGo'en het nieuwe Googlen. Ook bij DuckDuckGo kan je volledig anoniem de zoekresultaten raadplegen. DuckDuckGo bewaart geen IP-adressen of andere persoonlijke gegevens, zodat er geen profiel kan worden opgebouwd.

Net zoals Startpage verdient DuckDuckGo zijn brood (toepasselijk want de mascotte is een eend) met advertenties. Aangezien er geen zoekgeschiedenis wordt bijgehouden, zijn de advertenties puur gebaseerd op de zoektermen die je ingeeft.

In tegenstelling tot DuckDuckGo doen ze geen beroep op de zoekresultaten van Google. Ze stellen zoekresultaten samen op basis van verschillende gespecialiseerde bronnen (waaronder Bing) en beschikken ook over een eigen crawler die het internet afschuimt op zoek naar interessante inhoud. Als je Google dus helemaal niet meer wil steunen (ook niet indirect), dan is DuckDuckGo dus een prima optie.

Kagi

Mijn persoonlijke favoriet komt meteen met een hogere drempel: je moet ervoor betalen. In tegenstelling tot Google betaal je echter niet met jouw meest gevoelige informatie, maar wel met je hardverdiende euro's. In ruil daarvoor krijg je een volledig advertentievrije omgeving. Het verdienmodel van Kagi berust namelijk volledig op het abonnementsgeld van gebruikers. Kagi is dus verreweg de meest onafhankelijke zoekmachine.

Er zijn geen advertenties, geen tracking, geen logs, geen personalisatie. Gewoon resultaten. Zalig! Die personalisatie kan je trouwens wel zelf toevoegen als je dat wenst, want Kagi komt met heel wat interessante functionaliteiten om de zoekresultaten te verfijnen. Zo kan je namelijk zelf configureren dat er bepaalde bronnen zijn die je vaak gebruikt (en vertrouwt) en die je dus hoger in de zoekresultaten wil zien. Omgekeerd kan je ook sites die je niet vertrouwt (zoals clickbait sites) lager in de zoekresultaten plaatsen of volledig uit de zoekresultaten verwijderen.

Je kan Kagi gratis proberen voor een beperkt aantal zoekopdrachten, daarna dien je een abonnement af te sluiten. Absoluut de moeite, al is het maar om privacybewuste bedrijven te steunen. Die zijn namelijk vaak afhankelijk van abonnementen en donaties van hun gebruikers.